Het is bar en koud buiten, en dus tijd voor een kleine update van onze kant. Als onderdeel van de vele verplichtingen die wij hebben als eigenaren van een rijksmonument, is er een historisch onderzoek gedaan. Hoewel wij hier zelf niet veel om gaven heeft het twee belangrijke inzichten gegeven:
1 - Dit onderzoek is niet gedaan door "Indiana Jones"-achtige mensen met kwasten en schepjes
2 - Het is een heel erg leuk rapport om te hebben en zeker de moeite waard
In deze post delen wij enkele leuke details uit het rapport, de "leuke weetjes" die je niet bij je nieuwbouw woning "vier hoog achter" krijgt, no offence!
De eerste serie zijn foro's van de boerderij door de jaren, eeuwen, heen. Vervolgens enkele details en de historie, en het antwoord op de vraag: "waar kocht men in 1850 de spulletjes?". Er was immers nog geen IKEA op elke straathoek. En tenslotte de details van de balkenconstructie.
De boerderij door de jaren heen
Onderstaand foto's van de boerderij door de jaren heen.
Omstreeks 1900 (Bron: Privé foto)
Omstreeks 1960 (Bron: Privé foto)
Omstreeks 1975 (Bron: Privé foto)
Omstreeks 1986 (Bron: Privé foto)
Omstreeks 2001 (Bron: Privé foto)
Heden (Bron: Privé foto)
De schouwen
In de kamer rechtsachter een schouw met betegeling uit de eerste helft van de negentiende eeuw bestaande uit witjes en tegeltableaux in aubergine, en aan weerszijden zuilen gedecoreerd met papegaaien en pauwen.
Soms vergeten wij dat vroeger ook al werd gewinkeld, besteld en dat hoewel veelal alles met de hand werd gemaakt, het niet altijd op maat was. Zo ook de tegels in de schouw.
Het mangaankleurige tegelwerk in de schouw is zeer waarschijnlijk opgebouwd uit Utrecht- se tegels van de tegelfa- briek Westraven en stammen uit 1849, het bouwjaar van de boer- derij.
De Utrechtse tegelpilasters of pilaren in de uitvoering: ‘De Pauwenrank’, mangaan en veelkleurig. Een tegelpilaster is meestal 13 tegels hoog wat in de meeste gevallen overeenkomt met de hoogte van de schouw- boezembalk (ca. 170 cm).
De beschildering van de tegelpilasters en - tableaus zijn altijd uitgevoerd met een linker en een rechter slag- schaduwzijde t.o.v. het vuur dat in het midden brandt. Bron: P. Sprangers, Utrechtse Tegels 1600- 1900
In de kamer in het voorhuis is tevens een schouw met monumentale tegels aanwezig. Ook deze komen uit de regio.
Deze Utrechtse tegels kon men rond 1890 via een modelboek bestellen bij tegelfabriek Westraven. Per ontwerp kon men ook een rand- tegel en een kleur naar keuze bestellen. Bron: P. Sprangers, Utrechtse Tegels 1600- 1900
Balkenconstructie
De indeling van het achterhuis wordt bepaald door de traditionele driebeukige indeling die wordt ingegeven door de ankerbalkgebinten. Tussen de gebinten bevindt zich de hoge en brede mid- denbeuk. Deze diende als voergang, als werkruimte en als dorsvloer voor graan. Vanwege deze laatste functie moest de ruimte breed en hoog zijn om met dorsvleugels te kunnen werken. Ter weerszijden van de middenbeuk zijn de smallere zijbeuken waar het vee stond, met de kop- pen naar het midden gericht.
De ankerbalkgebinten bestaan uit de verticale gebintstijlen, de horizontale ankerbalk en het dia- gonale korbeel. Door deze driehoek ontstaat een vormvaste verbinding. De gebintstijlen staan op gemetselde poeren. Op de ankerbalken liggen de vloerbalken van de hooizolder. Op de ankerbalken staan de kapspanten van de verdieping. Elk kapspant wordt gevormd door een dekbalkjuk met een spantbeen, een spantbalk (dekbalk) en een schoor of korbeel. Het kor- beel zorgt voor de stabiliteit in de richting haaks op de nok. Het spant is met een blokkeel ver- bonden met de bovenkant van de gebintstijl. Alle houtverbindingen zijn uitgevoerd als pen-gat verbindingen. Deze opzet is sterk vergelijkbaar met de opzet van de spanten in het voorhuis. Alleen is hier geen geschaafd hout gebruikt. De constructie van het nokspant boven het kapspant bestaat uit een schaarspant of driehoeks- spant. Op de spantbalken liggen de gordingen en daarop de sporen en de rietlatten. De daksporen be- staan uit ronde sparrenstammen.
Comentarios